ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
Designed by Asterias GDG
Ο Κόλπος της Γέρας σαν «Φυσικό Μέγεθος»
Του Μάκη Αξιώτη
Ο Κόλπος αποτελείται από μια λεκάνη ωοειδούς σχήματος και από ένα στενό δίαυλο, ο οποίος φέρνει σε επικοινωνία με το Αιγαίο. Το μήκος του από το στόμιο (που έχει πλάτος μόλις 275 μέτρα) στα ΝΑ έως τον μυχό του που (στα ΒΑ) είναι 13,2 χιλιόμετρα από τα οποία τα 4,2 ανήκουν στο στενό του πέρασμα (από το Πέραμα). Το μεγαλύτερο πλάτος της θαλάσσιας λεκάνης είναι 4,23 χιλιόμετρα, ενώ το «Πέρασμα» από το Πέραμα στην Κουντουριδιά είναι περίπου 1 χιλιόμετρο.
Η επιφάνεια της ωοειδούς λεκάνης είναι περίπου 42 τετρ.χιλιόμετρα, ενώ ο όγκος του νερού (έως το Παλαιόλουτρο) είναι 46 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Σύμφωνα με τις βαθομετρήσεις που έγιναν, το βάθος της θαλάσσιας λεκάνης κλιμακώνεται από τα παράλια έως το μέγιστο των 20 μέτρων στο κέντρο της. Στο δίαυλο σχηματίζονται μερικά «κατώφλια» και έτσι αρχίζει το βάθος στα 30 μέτρα έξω από το στόμιο και μέσα στο αρχικό του τμήμα, φθάνει στα 20 μέτρα στο ύψος του Παλαιόλουτρου και στα 16 στο ύψος του όρμου των Λουτρών¹ (βλέπε βαθυμετρικό χάρτη). Ενδιαφέρον είναι η άποψη της Γεωργίας Πη-Πίπερ για την ύπαρξη λίμνης στη θέση της σημερινής του Λεκάνης. Έτσι μια γραμμή ρηγμάτων χαρακτηρίζει την «μεγαλοπρεπή κατωφέρεια» της βόρειας παρυφής. (Το κομμένο βουνό της Λάρσου και τα άλλα βραχώδη υψώματα). Ήταν περισσότερο εκτεταμένος σήμερα. Ο Ευεργέτουλας είχε δημιουργήσει την μεγάλη προσχωσιγενή πεδιάδα του Ίππειους.
Στη θέση της λεκάνης θεωρείται η πιθανή ύπαρξη λίμνης η οποία αποστραγγιζόταν με ποταμό ο οποίος βρισκόταν στη θέση του σημερινού διαύλου. Και μάλιστα η «διάνοιξη αυτή και η διέξοδος των νερών προς τη θάλασσα «πρέπει να υπήρχε πολύ έντονη όταν λόγω των παγετώνων η στάθμη (της θάλασσας) θα βρισκόταν χαμηλά»².
Σ’όλη του την ανατολική πλευρά αναβλύζουν «θερμά ύδατα» με κύρια θέση τις θερμοπηγές των Θέρμων. Τέτοιες έξοδοι θερμών υδάτων υπάρχουν στα «ζεστά» απέναντι από το ψαροχώρι των Πύργων, στο Παλαιόλουτρο απέναντι από το εξωκλήσι του Αγίου Θεράποντα και στην Λάρσο. Τρεις νησίδες φιλοξενεί στα νερά του. Τον Άγιο Ισίδωρο δίπλα στο όρος Δίβολον της ανατολικής παραλίας, το νησάκι στους Πύργους (δίαυλος) και του Αύλωνα (έξω από το στόμιό του.
Υποσημειώσεις
1) Β.Α. Κατσίκης «Οικολογική Μελέτη Κόλπου Γέρας» 1986.
2) Γεωργία Πη-Πίπερ Τα καινοζωϊκά Ηφαιστειακά Πετρώματα της νήσου Λέσβου. Πάτρα 1978.
Ο Κόλπος της Γέρας σαν «Φυσικό Μέγεθος»
Του Μάκη Αξιώτη
Ο Κόλπος αποτελείται από μια λεκάνη ωοειδούς σχήματος και από ένα στενό δίαυλο, ο οποίος φέρνει σε επικοινωνία με το Αιγαίο. Το μήκος του από το στόμιο (που έχει πλάτος μόλις 275 μέτρα) στα ΝΑ έως τον μυχό του που (στα ΒΑ) είναι 13,2 χιλιόμετρα από τα οποία τα 4,2 ανήκουν στο στενό του πέρασμα (από το Πέραμα). Το μεγαλύτερο πλάτος της θαλάσσιας λεκάνης είναι 4,23 χιλιόμετρα, ενώ το «Πέρασμα» από το Πέραμα στην Κουντουριδιά είναι περίπου 1 χιλιόμετρο.
Η επιφάνεια της ωοειδούς λεκάνης είναι περίπου 42 τετρ.χιλιόμετρα, ενώ ο όγκος του νερού (έως το Παλαιόλουτρο) είναι 46 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Σύμφωνα με τις βαθομετρήσεις που έγιναν, το βάθος της θαλάσσιας λεκάνης κλιμακώνεται από τα παράλια έως το μέγιστο των 20 μέτρων στο κέντρο της. Στο δίαυλο σχηματίζονται μερικά «κατώφλια» και έτσι αρχίζει το βάθος στα 30 μέτρα έξω από το στόμιο και μέσα στο αρχικό του τμήμα, φθάνει στα 20 μέτρα στο ύψος του Παλαιόλουτρου και στα 16 στο ύψος του όρμου των Λουτρών¹ (βλέπε βαθυμετρικό χάρτη). Ενδιαφέρον είναι η άποψη της Γεωργίας Πη-Πίπερ για την ύπαρξη λίμνης στη θέση της σημερινής του Λεκάνης. Έτσι μια γραμμή ρηγμάτων χαρακτηρίζει την «μεγαλοπρεπή κατωφέρεια» της βόρειας παρυφής. (Το κομμένο βουνό της Λάρσου και τα άλλα βραχώδη υψώματα). Ήταν περισσότερο εκτεταμένος σήμερα. Ο Ευεργέτουλας είχε δημιουργήσει την μεγάλη προσχωσιγενή πεδιάδα του Ίππειους.
Στη θέση της λεκάνης θεωρείται η πιθανή ύπαρξη λίμνης η οποία αποστραγγιζόταν με ποταμό ο οποίος βρισκόταν στη θέση του σημερινού διαύλου. Και μάλιστα η «διάνοιξη αυτή και η διέξοδος των νερών προς τη θάλασσα «πρέπει να υπήρχε πολύ έντονη όταν λόγω των παγετώνων η στάθμη (της θάλασσας) θα βρισκόταν χαμηλά»².
Σ’όλη του την ανατολική πλευρά αναβλύζουν «θερμά ύδατα» με κύρια θέση τις θερμοπηγές των Θέρμων. Τέτοιες έξοδοι θερμών υδάτων υπάρχουν στα «ζεστά» απέναντι από το ψαροχώρι των Πύργων, στο Παλαιόλουτρο απέναντι από το εξωκλήσι του Αγίου Θεράποντα και στην Λάρσο. Τρεις νησίδες φιλοξενεί στα νερά του. Τον Άγιο Ισίδωρο δίπλα στο όρος Δίβολον της ανατολικής παραλίας, το νησάκι στους Πύργους (δίαυλος) και του Αύλωνα (έξω από το στόμιό του.
Υποσημειώσεις
1) Β.Α. Κατσίκης «Οικολογική Μελέτη Κόλπου Γέρας» 1986.
2) Γεωργία Πη-Πίπερ Τα καινοζωϊκά Ηφαιστειακά Πετρώματα της νήσου Λέσβου. Πάτρα 1978.